Besluit  de gemeenteraad

Voorwerp en motivering

Met het gemeenteraadsbesluit van 02.03.2020, werd het subsidiereglement voor het opruimen van zwerfvuil in het kader van Operatie Proper goedgekeurd. Zo ondersteunde de gemeente de afgelopen jaren verschillende scholen, verenigingen en groepen die een zwerfvuilactie organiseerden met een toelage. De gemeente wil hierdoor de netheid en het milieubewustzijn bij de inwoners stimuleren. De gemeente kiest er voor om het subsidiereglement te herbekijken aangezien Mooimakers hun reglement wijzigde vanaf het schooljaar 2021-2022.

Sinds de start van Operatie Proper in het schooljaar 2017-2018 werd door Mooimakers hier en daar wat gesleuteld aan het project. Na 4 jaar was er nood aan een meer grondige vernieuwing.

Vanaf schooljaar 2021-2022 zullen enkel scholen en jeugdverenigingen kunnen deelnemen aan Operatie Proper. Voor scholen verandert er dus weinig: zowel kleuter, lager als middelbaar kunnen intekenen. Voor de verenigingen en groepen wordt een beperking gemaakt tot jeugdverenigingen.

Wat wordt verstaan onder jeugdverenigingen?

• Landelijk erkend jeugdwerk: landelijk georganiseerde jeugdverenigingen, waaronder o.a. de klassieke jeugdbewegingen vallen.
• Lokaal erkend jeugdwerk – via steden en gemeenten, waaronder jeugdwelzijnswerk: www.desocialekaart.be > Jeugdwelzijnswerk.

Onder volgende criteria:

• Structurele – dagelijkse, wekelijkse of tweewekelijkse – werking.
• Als vrijetijdsaanbod.
• Voor kinderen en jongeren.

Andere verenigingen en groepen kunnen blijvend bij Mooimakers terecht voor ondersteuning. Zo kan men gebruik maken van het aanbod van Mooimakers om eigen acties te ondernemen:

• Opruimmateriaal bestellen via de webwinkel.
• Handleiding voor een opruimactie downloaden.
• Communicatiemateriaal downloaden of bestellen via de webwinkel.
• Deelnemen aan een opruimactie van een stad of gemeente in het kader van de Lenteschoonmaak, of aan bv. River Clean Up, World Clean Up Day....
• Aanmelden als structurele vrijwilliger bij de gemeente.
• Inspiratie opdoen in de kenniswijzer.

Bij twijfel kan steeds de beslissingsboom voor deelname geraadpleegd worden.

Daarnaast werd ook het actieplan en de actiepuntenlijst herwerkt. Per schooljaar dient een actieplan opgemaakt te worden dat bestaat uit verplichte en vrij te kiezen actiepunten.

De waarde van de beloning hangt niet langer vast aan het aantal leden of leerlingen, maar aan de gekozen actiepunten. De beloning zal variëren tussen € 500 en € 975.
De samenstelling van het actieplan zal het exacte bedrag van de beloning bepalen.

Op het einde van het schooljaar wordt gerapporteerd. Indien een actiepunt niet voltooid werd, dan wordt de waarde van dat actiepunt afgetrokken van de beloning. Dit geldt enkel voor de actiepunten naar keuze. De verplichte punten vallen hier niet onder, want dat is de basis. Wie de verplichte niet uitvoert, krijgt niets.

Mooimakers voorziet in meer ondersteunend materiaal en zal een striktere inschrijvingsdeadline hanteren.

De rapportering gebeurt via het online systeem. Per actiepunt wordt uitleg gevraagd en eventueel een upload van foto’s of documenten.

Mooimakers besliste over te gaan tot wijziging om volgende redenen:

• Er is gekozen voor een meer educatieve insteek met de focus op kinderen en jongeren. Bij scholen en jeugdverenigingen is er ruimte om met de actieplannen aan de slag te gaan, met alle actiepunten. Het verhoogt ook de mogelijkheid om een gerichte aanpak te voorzien, zowel in ondersteuning als in promotie.
• Het format van Operatie Proper vereist een structurele werking, waaraan scholen en vele jeugdverenigingen voldoen. Andere verenigingen en groepen hebben een andere soort werking.
• Het beloningssysteem wordt meer doeltreffend: de beloning hangt niet af van het aantal leden of leerlingen, maar wel van de gekozen actiepunten. Er wordt gewerkt met een systeem dat gebaseerd is op inspanning en effect op openbare netheid. Zo heeft bv. een actiepunt met een hoog effect en een hoge inspanning meer waarde dan één met een laag effect en gemiddelde inspanning.
• Door de inhoudelijke herziening van de actiepunten hoopt Mooimakers dat scholen en jeugdverenigingen voldoende uitgedaagd worden om in Operatie Proper te stappen of om er verder mee aan de slag te gaan. Er wordt aan iedereen een basisinspanning gevraagd, maar er is verdieping mogelijk voor wie dat wil. Uiteindelijk zullen deelnemers een actieplan op maat kunnen samenstellen.
• Operatie Proper is jaar na jaar gegroeid en gaandeweg is het online platform aangepast om te voldoen aan de noden. Een aanpassing drong zich op. Mooimakers wil een meer gebruiksvriendelijk systeem voor zowel de ondersteunende lokale besturen als voor de deelnemende scholen en verenigingen.

De gemeente voorziet bijkomend een toelage per school of jeugdvereniging gelijkgesteld aan de beloning die van de Vlaamse overheid wordt ontvangen. De gemeentelijke toelage en de Vlaamse beloning worden uitbetaald op het einde van het schooljaar.

Net zoals Operatie Proper benadrukt de gemeente dat het om een ‘duurzaam engagement’ dient te gaan en dit over een periode van een heel schooljaar. De deelnemende scholen of jeugdverenigingen worden gevraagd om initiatieven rond afval en zwerfvuil aan bod te laten komen in hun dagdagelijkse werking en niet enkel door het eenmalig organiseren van een eigen opruimactie. De gemeente voorziet ook nog steeds in logistieke ondersteuning (ter beschikking stellen van zakken, ophalen afval,…).
Scholen en jeugdverenigingen kunnen zich inschrijven voor het schooljaar 2021-2022 en dienen minstens deel te nemen aan 1 van de gemeentelijke zwerfvuilacties (voorjaar of najaar) en een eigen opruimactie te organiseren in het betreffende schooljaar. Daarenboven moeten initiatieven genomen worden om deze problematiek aan bod te laten komen in de dagdagelijkse werking.

Voor verenigingen en groepen (zowel feitelijke als vzw’s) die een werking hebben op het grondgebied van de gemeente en die niet voldoen aan de voorwaarden van Operatie Proper wordt een toelage toegekend voor het inzamelen van zwerfvuil in een deelgebied van Zwalm onder de voorwaarden van dit reglement. Politieke partijen kunnen eveneens deelnemen mits zij de volledige vergoeding schenken aan een goed doel binnen Zwalm.
Onder zwerfvuil wordt verstaan het afval dat wordt achtergelaten op het openbaar domein.

Het opruimen van zwerfvuil langs gewestwegen is omwille van veiligheids- en bevoegdheidsredenen niet voorzien in dit reglement.

Verwijzingen

Gemeenteraadsbesluit van 02.03.2020 houdende de goedkeuring van het subsidiereglement voor het opruimen van zwerfvuil in het kader van ‘Operatie Proper’.

https://mooimakers.be/partner/operatie-proper/upgrade

Gunstig advies van de milieuraad dd. 20.09.2021

Regelgeving

Decreet over het lokaal bestuur van 22.12.2017
Wet van 14.11.1983 betreffende de controle op de toekenning en op de aanwending van sommige toelagen

Bijlage

Gemeentelijk subsidiereglement voor het opruimen van zwerfvuil

Art. 1 - Het gemeentebestuur van Zwalm zal een toelage uitkeren, binnen de perken van de daartoe voorziene middelen op haar budget, voor het opruimen van zwerfvuil in het kader van het project Operatie Proper van de Vlaamse Overheid voor scholen en jeugdverenigingen die voldoen aan de voorwaarden van Operatie Proper en zal een toelage uitkeren voor het opruimen van zwerfvuil aan verenigingen, groepen of politieke partijen mits ze voldoen aan de bepalingen opgenomen in dit reglement.

Art. 2 - De toelage kan worden uitgekeerd aan de Zwalmse scholen en aan de jeugdverenigingen (zowel feitelijke als vzw’s) die een werking hebben op het grondgebied van de gemeente onder de voorwaarden van dit reglement en onder de voorwaarden van het project Operatie Proper van de Vlaamse overheid. Onderhavig reglement is van kracht vanaf het schooljaar 2021-2022 voor zowel scholen als jeugdverenigingen en dit tot wijziging van het project Operatie Proper van de Vlaamse overheid en maximaal het schooljaar 2024-2025.

Art. 3 - De gemeentelijke toelage in het kader van het project Operatie Proper voor scholen en jeugdverenigingen wordt toegekend onder de volgende voorwaarden:
1° De school of jeugdvereniging dient zich per schooljaar te registreren op het online platform van Operatie Proper van Mooimakers en een actieplan op maat moet worden opgemaakt. Er dient gerapporteerd te worden over de uitgevoerde acties of initiatieven (foto’s,…) via een update op het online platform.

2° De school of jeugdvereniging of hun afgevaardigden nemen deel aan minstens 1 van de jaarlijkse zwerfvuilacties georganiseerd door de gemeente (voorjaar of najaar) in het betreffende schooljaar.

3° De vereniging of groep organiseert zelf een eigen zwerfvuilactie op het terrein of langs een traject. Een traject bedraagt minstens 4 km (langs beide straatzijden), hierbij kan ook rekening gehouden worden met het opruimen op een eigen terrein. Bij voorkeur wordt gekozen voor een landelijk traject. De datum van de eigen opruimactie en het traject worden in onderling overleg met het college van burgemeester en schepenen vastgelegd (minstens 5 weken op voorhand).   

4° De gemeente voorziet logistieke ondersteuning (beschikbaar stellen zakken, ophalen afval...) bij het opruimen van zwerfvuil. Organisatoren kunnen materiaal zoals grijpers en handschoenen gratis bekomen via de website van mooimakers. 

5° De deelnemers van een opruimactie handelen niet in opdracht of onder toezicht van het gemeentebestuur of haar aangestelde. Het gemeentebestuur wijst elke aansprakelijkheid af voor eventuele schade of bij ongeval. Er wordt verondersteld dat de school, vereniging of groep zelf een ongevallen- en aansprakelijkheidsverzekering voorziet voor de deelnemers.

6° De deelnemers van opruimacties zijn verplicht een reflecterend hesje en handschoenen te dragen.

7° Het bedrag van de gemeentelijke toelage wordt gelijkgesteld aan de beloning die verkregen wordt via Operatie Proper. Mits goedkeuring van de aanvraag via Operatie proper zal de premie variëren tussen € 500 en € 975 naargelang de voltooide actiepunten.

Art. 4 - De gemeentelijke toelage voor het opruimen van zwerfvuil voor verenigingen en politieke partijen met een werking op het grondgebied van de gemeente die niet voldoen aan de criteria van Operatie Proper wordt toegekend onder de volgende voorwaarden vanaf het schooljaar 2021-2022:

1° De vereniging, groep of politieke partij of hun afgevaardigden nemen deel aan minstens 1 van de jaarlijkse zwerfvuilacties georganiseerd door de gemeente (voorjaar of najaar) in het betreffende schooljaar. Inschrijving is verplicht en kan via de website of per mail. Politieke partijen komen slecht in aanmerking onder voorbehoud van het schenken van hun volledige vergoeding aan een goed doel binnen Zwalm.

2° De vereniging, groep of politieke partij dient per schooljaar minstens 1 eigen zwerfvuilactie te organiseren. De aanvrager doet uiterlijk 5 weken vóór de geplande datum van de inzameling een aanvraag bij het college van burgemeester en schepenen op een formulier dat bij de milieudienst ter beschikking is.
De aanvraag bevat in hoofdzaak:

• naam en contactadres + contactgegevens verantwoordelijke;
• rekeningnummer (IBAN);
• datum van de actie;
• het traject waarlangs zwerfvuil zal ingezameld worden (aangeduid op een kaart);
• het vermoedelijke aantal deelnemers aan de actie;
• de plaats waar het ingezamelde afval wordt verzameld;
• een verklaring dat het ingezamelde afval wordt gescheiden in de fracties:
• PMD (plastiek flessen, metalen deksels, blik en drankkartons);
• papier en karton;
• grof (brandbaar) vuil en restafval;
• glas (sortering op kleur).

3° De gemeente voorziet de nodige recipiënten en vuilniszakken en er worden afspraken gemaakt met de milieudienst omtrent de plaats waar de recipiënten en zakken zullen verzameld worden.

4° Langs het gekozen traject wordt het zwerfvuil langs de beide straatzijden ingezameld. Bij voorkeur wordt gekozen voor een landelijk traject.

5° Het college van burgemeester en schepenen maakt uiterlijk 3 weken vóór de geplande datum van inzameling schriftelijk haar toelating of weigering en eventuele opmerkingen over aan de aanvrager.

6° De aanvrager maakt een verslag op van de actie en bezorgt dit uiterlijk één week na de inzameling aan de milieudienst van de gemeente. Dit verslag bevat minstens:

• de (geschatte) ingezamelde hoeveelheid zwerfvuil (aantal zakken, volume, gewicht...);
• beschrijving van het afgelegde en opgeruimde traject (op kaart);
• opgave van de knelpunten met groot en/of gevaarlijk afval dat niet kon worden opgeruimd;
• een foto van de actie.

7° Tijdens de week volgend op de inzameling wordt het traject door de milieudienst geïnspecteerd waarbij wordt beoordeeld in welke mate het zwerfvuil werd ingezameld.

8° De deelnemers van de opruimactie handelen niet in opdracht of onder toezicht van het gemeentebestuur of haar aangestelden. Het gemeentebestuur wijst elke aansprakelijkheid af voor eventuele schade of bij ongeval. Er wordt verondersteld dat de aanvrager zelf een ongevallen- en aansprakelijkheidsverzekering voorziet voor de deelnemers aan de actie.

9° De deelnemers van de actie zijn verplicht een reflecterend hesje en handschoenen te dragen. Hesjes, handschoenen en grijptangen kunnen in bruikleen bekomen worden bij de milieudienst. Per ontbrekend of sterk beschadigd stuk zal het toe te kennen subsidiebedrag met € 3,00 worden verminderd.

11° Het bedrag van de toelage is afhankelijk van de lengte van het traject, van de aard van sortering en van de mate waarin het zwerfvuil werd verwijderd. De toelage wordt berekend volgens de formule: a = b x c
waarbij:

• a = bedrag van de toelage (maximaal € 400,00 per aanvrager per schooljaar);
• b = basis toelage van € 0,05 per lopende meter, minstens 1000 meter (lopende meter = inzameling langs beide kanten van de weg);
• c = coëfficiënt van de mate waarin het zwerfvuil werd verwijderd en gesorteerd per fractie (1 = minder goed, 2 = zeer goed).

Coëfficiënt c wordt toegekend op basis van het verslag van de vereniging en de inspectie van de milieudienst.

Art. 5 - De gemeentelijke toelage wordt betaald na goedkeuring door het college van burgemeester en schepenen na het einde van het betreffende schooljaar.